Tình trạng viết một đằng hiểu một nẻo như vậy sẽ làm hỏng hoặc ít nhất là cản trở hoạt động giao tiếp. Một câu chuyện hay, làm cho người đọc thoả mãn thường có sự công bằng đó. Do đó, bạn cần phải nhanh chóng nhận ra tác phẩm mình đang đọc thuộc loại sách giả tưởng nào.
Bên cạnh đó, hầu như cuốn sách nào cũng có rất nhiều đoạn không trình bày toàn bộ hay một phần của lập luận. Nhưng nếu vậy có thể bạn phải mất nhiều tháng, nhiều năm mới hoàn thành xong. Ngược lại, sẽ có những chênh lệch giữa hai bản đề cương.
Điều đó có nghĩa là đọc càng tích cực càng tốt, và bạn phải nỗ lực - sự nỗ lực mà bạn hy vọng sẽ được đền đáp lại. Hoặc là bạn khám phá ra rằng cuốn sách dường như cũng trưởng thành cùng bạn nếu đó là cuốn sách thuộc loại cao nhất - loại không bao giờ bị vắt kiệt. Xưa nay luôn có những người biết chữ nhưng vẫn ngu dốt, đọc rất nhiều mà chẳng hiểu gì.
Các tác phẩm của Hyppocrates ông tổ ngành y học Hy Lạp không phải là tác phẩm toán học. Tạo lập một loạt các nhận định trung tính cho tất cả cá tác giả bằng cách đặt ra một loạt câu hỏi có thể tìm thấy câu trả lời trong các cuốn sách, dù câu hỏi đó có được trả lời rõ ràng hay không. Trong khi đó, phong cách viết trong hầu hết các lĩnh vực phi toán học lại thường trình bày hai hay nhiều lập luận trong một đoạn, hoặc sử dụng vài đoạn để trình bày một lập luận.
Đó chính là những cuốn sách bạn cần tìm kiếm vì chúng là trợ thủ đắc lực nhất giúp bạn trở thành một độc giả thông thái hơn. Mặc dù các quy tắc trên có tính tương hỗ, nhưng cách tuân theo chúng hoàn toàn khác nhau. Hai nhà vật lý Einstein và Infeld khi viết lời tựa cho cuốn The Evolution of Physics (Sự phát triển của vật lý học) đã thổ lộ rằng họ mong muốn độc giả biết việc đọc một cuốn sách khoa học dù phổ thông thế nào cũng không thể giống cách đọc một cuốn tiểu thuyết.
Vậy đọc kiểm soát bao gồm những gì? Bạn phải đọc như thế nào? Trong chương trước, chúng tôi nói rằng nếu tác giả không giải thích được nhận định của mình, chúng chỉ là ý kiến của cá nhân tác giả. Tác giả khẳng định điều mình cho là đúng hoặc phủ nhận điều mà mình cho là sai.
Đọc nhanh chỉ có giá trị khi những gì bạn phải đọc không thật sự đáng đọc. Nói cách khác, phương pháp đọc sách triết học cũng giống phương pháp viết sách triết học. Không ai có thể học từ một cuốn sách hướng dẫn trước khi đọc được nó.
Bên cạnh đó, nó sẽ giúp bạn biết được nhiều điều khác về cuốn sách ngay cả khi bạn quyết định sẽ không đọc kỹ hơn. Song, nó cũng là cái chung. Hãy đánh dấu những từ khó hiểu vì đó thường là những từ được tác giả sử dụng một cách đặc biệt.
Tất nhiên là có ít nhất một giải pháp về mặt lý thuyết đối với nghịch lý trên. Thông thường, trong lĩnh vực khoa học và lịch sử, các thông tin bị thiếu sẽ được các nhà nghiên cứu đi sau khám phá. Trong một cuốn bách khoa toàn thư được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái, những mối liên hệ đó thường không rõ ràng.
Đây là quy tắc đầu tiên cần áp dụng cho giai đoạn thứ hai của quá trình đọc phân tích. Độc giả có thể phải chứng kiến các thí nghiệm minh hoạ trong phòng thí nghiệm; xem xét và nắm bắt các tình huống tương tự trong sách; đến bảo tàng quan sát các mẫu hoặc các mô hình… Trong đọc đồng chủ đề, bạn và các vấn đề bạn quan tâm phải được đặt lên hàng đầu, chứ không phải là cuốn sách bạn đang đọc.