Đó là chưa nói sự rút rỉa của lương tâm, sự trừng phạt của lưỡi đời mai mỉa. Tất cả các cảnh vật ấy làn say đắm tâm hồn bạn trai. Lắm lúc nó như áng mây mù làm cho bạn trai không phân biệt phải trái.
Lắm lúc họ không thích nói chuyện, coi xã giao là phi lý. Bà Swetchine nói: lý tưởng của tâm giao là tự cảm thấy một mà vẫn là hai. Aùi tình vũ bảo, ít trung tín.
Tóm lại bạn trai tự nhiên vừa hướng nội vừa hướng ngoại. Có thứ hạng mất dạy đó. Đó là nói ngoài xã hội, ngay trong học đường, nơi mà họ thường chung sống với bao giáo viên, giáo sư, giảng sư, bè bạn, họ vẫn nhát.
Các chế độ nầy thi đua chưởi nhau, hạ bệ nhau, tố cáo nhau là hám lợi nhưng tất cả đều bị Satan giựt dây dụi, xô cấm đầu vào tiền tài, nhan sắc, địa vị : tất cả đều do óc duy vật mà ra. Đứa bé trai có lần ăn khế ngọt hễ sau thấy khế là đòi ăn, tưởng khế nào cũng ngọt. Không phải tự họ ở dơ đâu, mặc dầu ở dơ có thể làm cho ai đã hôi lại càng tanh ói hơn.
Chừng ấy hôn nhân không phải hôn nhân , tâm giao không phải tâm giao. Nhưng thường nhất là cho tâm hồn họ nhẹ nhõm. Nhưng có ít ý thức tình phụ tử.
Xô đẩy năm châu đến đại đồng. Mà tính việc nhỏ, cần tế nhị cũng chưa chắc họ làm xong. Còn quên thì có kẻ sẵn sàng lắm.
Chính tông là phụ nữ người ta có sự tế nhị duyên dáng trời cho riêng để che sự nhỏ mọn nếu có. Song ta phải quan niệm chính đáng về các từ ngữ, các chủ trương trên. Vì yêu mến mà Thượng đế sáng tạo vạn vật trong đó có con người.
Điểm tâm lý nầy đáng để ý là người ta đừng lấy làm lạ sao lắm khi bạn trai tỏ ra lạnh lạt với người nào kể cả người yêu của họ hay chểnh mảng, bỏ rơi những bộ phận nào trong lúc tính những dự môn chơi thể thao, những môn thể dục. Còn bao nhiêu phát triển của những bộ phận khác có liên hệ đến sự truyền sinh trong giai đoạn thanh xuân nầy đã làm cho người bạn trai cảm thấy con người sinh lý của mình thay đổi và họ nghe e thẹn trong cuộc xã giao với bạn gái. Không biết họ có nghĩ như Stendhal không? Nhưng hình như họ không muốn ai phá rối vẻ tịch mạc của tâm hồn họ.
Cũng đâu có ai bảo tôi là ngốc khi trời đ ùng đ ùng nổi sóng gió mà tôi không cho thuyền ra khơi biển. Không phải đợi già mới già giặn hay phải ưa sự già cả, nhưng cứ chung mà nói cho đặn già giặn phải có kinh nghiệm. Trong đời sống ái tình bạn gái lắm lúc chính tình cảm chi phối lý trí, lương tâm, ý chí.
Danh từ trong tự điển thì đẹp mà dưới gọng kềm ác ý, tham vọng, óc đảng, tư lợi có thể chứa những ý nghĩa khốc hại. tính cứng cỏi nầy không có gọng kềm đức tự chủ người nam khó giấu nó lắm. Nhưng rồi sự quen lớn hay làm cho bạn trai có tập quán thấy cần có sự hiện diện của bạn gái.