Có một loại sách và mộc cách đọc rất thú vị mà chúng tôi chưa bàn đến. Đó là luôn lưu tâm đến những gì tác giả viết, đọc đi đọc lại các đoạn có liên quan và khi trình bày kết quả nghiên cứu với một lượng khán giả lớn hơn, người đọc phải trích dẫn nguyên văn ý kiến hoặc luận điểm của tác giả. Hãy so sánh mục lục hai cuốn sách với nhau, bạn sẽ thấy những điểm mới, điểm khác biệt giữa chúng.
Bản thân các nhà phê bình cũng phải đọc tác phẩm nhiều lần và có cách hiểu của riêng họ trước khi đưa ra nhận xét, đánh giá. Vì vậy, chúng ta cần phải dùng lối đi tắt trong đọc đồng chủ đề. Đây chính là điều mà ta thường gọi là có công mài sắt có ngày nên kim.
Chúng tôi đã nêu đầy đủ các dấu hiệu để phân biệt câu và nhận định. Bạn sẽ không đọc hiệu quả ở bất kỳ cấp độ nào. Một cuốn sách lý thuyết có thể làm được việc đó trong khi một vấn đề thực tiễn phải được giải quyết bằng chính hành động.
Quy tắc 8 được phát biểu như sau: TÌM RA HƯỚNG GIẢI QUYẾT CỦA TÁC GIẢ. Đọc sách cũng là một kiểu hội thoại. Bạn không thể tuỳ tiện sắp xếp ý tưởng.
Vì mặc dù đã biết đi từ lâu, biết chân mình ở đâu, nhưng khi đi giày trượt tuyết vào, họ phải học đi lại từ đầu. Đó là học bằng sự khám phá, tức là học thông qua nghiên cứu, tìm tòi, phản ánh. Tốt nhất là bạn tự viết được một bản tóm tắt trong quá trình đọc phân tích.
Phân tích cuộc thảo luận bằng cách sắp xếp các câu hỏi và vấn đề theo cách làm sáng tỏ nhất chủ đề. Ai có thể khẳng định là không có gì khác ngoài âm điệu hoặc cử chỉ trong giao tiếp hữu thanh giữa hai người với nhau? Âm điệu giọng nói rất quan trọng, đặc biệt là khi quan hệ tình cảm là nội dung chủ yếu của cuộc giao tiếp và ngôn ngữ của cơ thể có thể nói với ta nhiều điều nếu chúng ta chịu khó lắng nghe. Lý do là một số cuốn sách không đòi hỏi phải đọc theo phương pháp.
Xét trên phương diện này, đây là kiểu đọc chủ động nhất. Khi nói một tác giả trình bày không logic tức là tác giả đã ngụy biện trong quá trình suy luận. Ông đã không xét đến các tiên đề khác về mối liên hệ giữa các đường thẳng song song.
Yêu cầu chỉ được nêu dữ kiện, không nêu ý kiến (trừ trường hợp như ví dụ trên) cũng hạn chế tính bao quát của các cuốn bách khoa toàn thư. Câu hỏi Cuốn sách có đúng không? có thể được đặt ra ở mọi tác phẩm thuộc bất cứ thể loại sách nào mà bạn đọc như toán học, khoa học, triết học, sử học, thơ văn. Chúng ta có thể cảm thấy là mọi người thường không xử trí theo cách tác phẩm nêu.
Mức độ tương tự trong cách áp dụng quy tắc 3 thay đổi tuỳ theo đặc điểm của sách cũng như mục đích đọc cuốn đó. Các quy tắc đọc phân tích đều hướng tới việc vượt qua trở ngại này. Cuốn Principia (Những nguyên lý cơ bản) của Newton là một ví dụ tiêu biểu.
Lúc đó, bạn phải trả lời được câu hỏi Đúng ở chỗ nào?. Rõ ràng là ai cũng phải sử dụng đến các kinh nghiệm của bản thân để cảm thụ, phê bình, hay lập đề cương cho một cuốn sách. Loại thứ hai rõ ràng là những tác phẩm vĩ đại, có sức sống mạnh mẽ qua nhiều thế hệ.