Lối tư duy chiếc mũ vàng cũng là cách tư duy để biểu lộ ước mơ và khả năng nhìn nhận vấn đề. Xét cho cùng, khi chúng ta đưa ra những quyết định theo cách của chúng ta, chúng ta ít nhiều cũng trải qua những quá trình tương tự (thuận và nghịch, cảm giác và thực tế). Chúng ta đã phát triển những hệ thống tuyệt vời, đó là hệ thống toán học, thống kê học, hệ thống xử lý thông tin, hệ thống ngôn ngữ và lôgíc.
Khi sử dụng chiếc mũ xanh, mọi người được khuyến khích đưa ra những ý kiến, dạng như: “Chúng ta có thể làm điều này, hoặc điều này, hoặc điều này”. Cuốn sách này chỉ ra một khái niệm rất giản đơn, giúp chúng ta có thể làm từng việc một. Có những trạng thái cảm xúc về sự việc như: trung lập.
Theo điều tra tại Mỹ, lãnh đạo của các tập đoàn tốn mất gần 40% thời gian cho các cuộc thảo luận. Từ những doanh nhân hàng đầu đến những em bé chập chững đến trường đều có thể học phương thức tư duy này. Một nghiên cứu viên làm việc tại phòng thí nghiệm hàng đầu của tập đoàn IBM đã nói với tôi rằng phương thức tư duy 6C đã rút ngắn được ¾ thời gian của những buổi thảo luận.
Cả hai bên bắt đầu với những vị trí đã được thiết lập sẵn. Mọi người không tranh cãi về quan điểm của người vừa nêu mà tìm cách cung cấp một cách tối đa dữ liệu có liên quan, phù hợp. Nhưng thật ra ngoài giải pháp thông minh đó, vẫn còn nhiều ý tưởng khác có giá trị hơn.
Nhận xét của một người cũng có thể được xem là một nhận xét lý tưởng ngay cả khi nhận xét này được chen ngang mà không chỉ ra rằng người này đang sử dụng mũ xanh da trời. Đó không phải là cách mà tư duy mũ xanh lá cây xem xét một ý tưởng. Nhưng nếu chúng ta chỉ liệt kê vẻn vẹn ba sự lựa chọn, chúng ta sẽ không thể làm nảy sinh những sự lựa chọn khác.
Cũng như tư duy lôgic dựa trên ngôn ngữ biểu tượng của cách cư xử (một thế giới riêng), tư duy mới lạ dựa trên những hệ thống khuôn mẫu của cách cư xử (cũng là một thế giới riêng). Tuy nhiên, thật là nguy hiểm nếu chúng ta xem khả năng trực giác như là những lời tiên tri thần bí không bao giờ sai lầm. Trên thực tế, một số người thường có khuynh hướng tư duy cẩn trọng, luôn thấy hiểm hoạ rình rập.
Chúng ta sẽ quay lại xem xét vấn đề này sau để xem liệu chúng ta có thể đưa ra học thuyết có thể thí nghiệm được. Chúng ta có thể chẳng thể có được bước tiến triển nào. Chúng ta dự tính phải làm một số việc mà chúng ta đáng để làm.
Chúng ta có thể tăng giờ làm thêm hoặc tuyển thêm công nhân. Nhưng nếu đem khả năng trực giác của một doanh nhân để yêu cầu anh ta dự đoán kết quả bầu cử thì đó có lẽ không phải là một phương án khả thi. Phần đông mọi người là một người có suy nghĩ tích cực khi họ đưa ra những suy nghĩ để ủng hộ ý tưởng của chính bản thân họ.
Hãy liên tưởng đến những tờ giấy. Cần phải nhắc lại chúng ta rất cần đến những thông tin được xây dựng trên niềm tin, bởi chính những ý kiến mang tính chất thăm dò, giả thuyết, kích thích tìm hiểu đó chính là những yếu tố quan trọng đối với tư duy. Liệu gợi ý này có phù hợp với quan điểm đạo đức của chúng ta và các giá trị đặt ra?
…Tôi có cái nhìn rằng sự đa dạng các thành phần kinh tế sẽ tạo ra một hướng mới đối với sự phồn thịnh và năng suất lao động. Do đó, tốt hơn là anh nên sử dụng chiếc mũ trắng một cách thuần tuý và nói: Tập đoàn máy tính hàng đầu của Mỹ (IBM) bị cáo buộc tội độc quyền.