Một nhà đầu tư không nhất thiết phải cố gắng làm giàu chỉ trong một hai ngày để trở nên giàu có sau này. Chúng ta cảm thấy hứng thú với quá trình làm việc hơn là kết quả doanh thu, mặc dù tôi cũng đã học được cách tận hưởng doanh thu. Nếu bạn phải chi hàng tỉ đồng để tái thiết kế danh mục sản phẩm của mình sau mỗi năm năm, nghĩa là bạn đã mất cơ hội sử dụng hàng tỉ đồng vào việc mở rộng sản xuất hay mua lại công ty khác hay mua lại cổ phần.
Trong tất cả các trường hợp này thì cơ cấu kinh tế dài hạn của họ cuối cùng đã buộc thị trường phải đánh giá lại và giá cổ phiếu tăng đáng kể. Đôi khi quyết định không làm cũng quan trọng không kém quyết định phải làm. Yếu tố canh bạc trong thị trường chứng khoán đã có từ khi khái niệm này mới hình thành; người ta thích đánh bạc, nó làm cho mọi thứ trở nên hào hứng hơn.
Dòng thu nhập trong tương lai có thể không xảy ra là một vấn đề đã, đang, và sẽ không bao giờ định giá được. Và khi những nhà đầu tư nhạy cảm này bán đi những công ty vĩ đại vì những lý do ngu ngốc, Warren đã ngồi sẵn đợi mua lại, và một khi đã vào tay ông, ông sẽ không nhả chúng ra. Nếu bạn không thể tin cậy họ lúc này, bạn sẽ không thể tin cậy họ sau này, vậy thì tại sao bạn phải tin cậy họ chứ?
Muốn thành công tốt nhất bạn phải biết rõ việc mình đang làm. Ngoài ra bạn cũng có nhiều cơ hội tiến bộ khi cấp quản lý tìm cách chi tiêu số tiền lãi đó. Những lúc như thế này Warren xuất hiện trên thị trường đầy tham lam, mua vào tất cả những công ty tuyệt vời mà ông vẫn ao ước được sở hữu.
Khi đó, cảnh tượng chẳng bao giờ đẹp đẽ cả. Tôi rất nghi ngờ những người chỉ giỏi ở một lĩnh vực - một vận động viên hay nhà giải trí chẳng hạn - lại cho răng họ có thể điều khiển thế giới trong mọi lĩnh vực. Để kiếm tiền từ trò chơi đầu tư, bạn cần phải tin chắc, nghĩa là bạn cần biết rõ việc mình đang làm.
Vì vậy quan trọng là phải hiểu rõ bản chất kinh tế của công ty bạn đang đầu tư. Đó là lý do vì sao ông luôn thẳng thắn thông báo không chỉ tin tốt mà cả những tin xấu. Sự tin tưởng kiên định có thể mang lại phần thưởng xứng đáng, với điều kiện là bạn phải chọn đúng người để đặt niềm tin.
David và tôi cho rằng sẽ rất thú vị nếu cho ra một tập hợp những thuyết giảng của Warren Buffett, bằng những câu mà theo chúng tôi là thật sự khai sáng về đầu tư, quản trị kinh doanh, về cách chọn nghề nghiệp, và xây dựng một cuộc sống thành công. Điều này quay lại với lý thuyết đầu tư của Warren chỉ tập trung vào những công ty ông hiểu rõ, những công ty thuộc vòng tròn năng lực của mình, ông sẽ không đầu tư vào những công ty nằm ngoài vòng tròn này, và không đưa ra những lời khuyên ngoài vòng tròn năng lực của mình. Đối với những ai trong chúng ta cho rằng vì mình làm ra nhiều tiền, minh cũng giỏi đóng góp ý kiến trên mọi chủ đề - theo tôi, điều này thật điên rồ.
Chúng ta không bao giờ quay đầu nhìn lại. Còn nói đến ham ăn háu uống, thì món ăn thường xuyên đầy thích thú của Warren là Coca với hamburger, những miếng thịt bò dày và khoai tây chiên đầy ắp, thói quen ăn uống từ sau một bữa tiệc sinh nhật hồi còn nhỏ. Việc điều hành một tập đoàn khổng lồ sẽ dễ dàng hơn nếu bạn cứ để cho những người khác làm hết các phần việc nặng nhọc; điểm lưu ý là phải lựa chọn đúng nhà quản lý và sau đó cứ để họ tự quyết định công việc của mình.
Bài học lịch sử mà nhiều người không học được là khi công ty bị định giá quá cao so với giá trị kinh tế dài hạn, như vẫn thường xảy ra trong một thị trường giá lên, thì bất cứ thay đổi nào trong ngọn gió hy vọng cũng sẽ làm giá cổ phiếu rớt thảm hại và cuốn đi toàn bộ những nhà đầu tư nào đã trả giá quá cao. Warren biết rằng đôi khi nhà đầu tư tỏ ra hết sức hào hứng với một loại cổ phiếu và nâng giá nó quá cao. Nếu bạn sẽ nắm giữ cổ phiếu trong suốt 5 năm, bạn không cần phải quan tâm đến thị trường chứng khoán định giá như thế nào trong khoảng thời gian từ năm thứ nhất đến năm thứ tư.
Cũng may là ông nhớ đến điều này vì bà B còn sống và tiếp tục làm việc đến năm 103 tuổi! Sau khóa học ở Columbia, Warren đến làm việc cho công ty đầu tư của Graham tại Wall Street, và kết thúc câu chuyện này là những gì kết tinh nên các huyền thoại tài chính. Warren không quan tâm tí nào đến hướng đi của thị trường, ông chỉ quan tâm liệu có người nào quản lý những quỹ hỗ tương và mua bán chứng khoán với tầm nhìn ngắn hạn một cách ngu ngốc nếu nhìn dưới quan điểm dài hạn.