Sách của Whitehead dù không đi sâu vào những phần nhỏ khó hiểu của chủ đề nhưng lại nói rất hùng hồn về các nguyên tắc suy luận toán học. Với sự trợ giúp của Syntopicon, hướng giải quyết sẽ khác hẳn. Ví dụ, khi ta muốn đọc một tài liệu nào đó nhưng nó lại được viết bằng tiếng nước ngoài mà ta không thạo lắm.
Con người là những động vật có lý trí. Bạn không cần lo phải học cả 15 hay nhiều hơn thế các quy tắc mới về đọc sách văn học giả tưởng và thơ ca, vì giữa hai loại quy tắc này có mối liên hệ rất dễ nhận ra. Giai đoạn hai - nắm bắt từ vựng tương ứng với việc theo học lớp một, với kết quả là học sinh đó làm chủ được các kỹ năng đọc ở giai đoạn hai, nói cách khác lả khả năng đọc hay biết chữ ở lớp một.
Tất nhiên là hai cách suy nghĩ là khác nhau. Khi đọc các tác phẩm mang tính mô tả, giải thích, bạn cũng nên áp dụng quy tắc này. Chúng tôi gọi chúng là tiểu sử bình thường.
Và bằng cách nào đó, độc giả đọc tác phẩm khoa học xã hội vẫn phải trả lời câu hỏi trên. Nếu bản thân họ không làm được điều này, họ phải tìm đến ai đó có thể làm được ví dụ như một tu sĩ hay giáo sĩ Do Thái hoặc người có chức vụ cao hơn họ trong tổ chức. Nhưng vì các cuốn sách đương thời và các tài liệu về thế giới đương đại luôn đặt ra những vấn đề đặc biệt cho bạn đọc nên chúng ta cần diễn đạt câu hỏi theo cách khác.
Một từ có thể được biểu thị bằng một vài thuật ngữ và một thuật ngữ có thể được diễn đạt thông qua một số từ. Ba quy tắc đọc phân tích về thuật ngữ, nhận định và lập luận nêu trên đều nhằm phục vụ cho quy tắc 8 - bước cuối cùng trong quá trình làm sáng tỏ nội dung một cuốn sách. Ngoài việc đề cập đến quá trình suy nghĩ xuất hiện trong điều tra và khám phá, tác phẩm không xét tới sự suy nghĩ xuất hiện trong quá trình đọc hay học theo hướng dẫn.
Nếu như vậy, ta lại không còn việc gì để làm vì sự nhất trí của các tác giả đã đủ để tháo gỡ vấn đề. Khi thiếu những kiến thức cần thiết, chúng ta không thể giải quyết được những vấn đề nhất định, hoặc không thể chứng minh cho các kết luận nhất định. Trong đó, có những phát biểu nêu những lý lẽ khiến bạn nên chấp nhận một kết luận nào đó mà tác giả nêu ra.
Thật thú vị khi biết mãi tới năm 1700, cuốn bách khoa toàn thư đầu tiên có cách sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái mới ra đời. Nhưng tất cả sự nỗ lực đó sẽ là lãng phí nếu họ không biết làm sao để đọc sách nhanh hơn người khác. Chúng tôi cũng lưu ý rằng, một độc giả không thể đưa ra bất cứ lời bình nào trong số nêu trên nếu không chắc chắn hoặc không xác định được chính xác những khía cạnh mà tác giả không có đủ thông tin, cung cấp thông tin sai hay lập luận thiếu logic.
Đúng là có một số bài như vậy. Nếu đọc kiểm soát là hình thức đọc tốt nhất, và hoàn chỉnh nhất có thể đạt được trong một thời gian cho trước, thì đọc phân tích là hình thức đọc tốt nhất và hoàn chỉnh nhất có thể đạt được trong một thời gian không xác định. Làm như vậy, bạn sẽ thấy được tổng thể và tìm ra phương pháp trình bày của Newton: đầu tiên là gì, tiếp theo là gì, các phần liên kết với nhau thế nào.
Trước hết, ông định nghĩa vật mà sau đó ông sẽ sử dụng từ điểm để gọi tên. Có thể chúng ta không bao giờ biết được sự thật, nhưng dù sao những chuyên luận của Aristotle vẫn là một kiểu văn phong mới trong triết học. Trên thực tế, quá trình đọc trong và đọc ngoài có xu hướng kết nối với nhau trong quá trình hiểu và phê bình một cuốn sách.
Các phần nhỏ đó có thể ở trang này hoặc trang kia, nhưng nhìn chung đều về cùng một chủ đề. Ngay cả khi bạn không còn hứng thú với việc đọc nữa, bạn vẫn sẽ nhận thấy hiểu biết của mình về sách vở được tăng lên đáng kể, chỉ cần bạn xác định được những từ quan trọng, tìm ra sự biến đổi sắc thái ý nghĩa và hiểu được dụng ý của tác giả. Chỉ trong mơ, con người mới tạo ra những thế giới thật sự xa lạ.